E-Ticaretin Gölgesindeki Dev Lojistik Sorun: İade Ekonomisi Maliyetleri Katlıyor
Günümüzün dijitalleşen dünyasında, tek tıkla yapılan alışverişin sunduğu kolaylık, beraberinde önemli bir ekonomik ve çevresel zorluğu getiriyor: ‘İade Ekonomisi’. haberlinkim.com.tr olarak, hızla büyüyen bu ekonomik modelin hem işletmeler hem de gezegenimiz üzerindeki etkilerini mercek altına alıyoruz. Yaşar Üniversitesi Lojistik Yönetimi Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Melisa Özbiltekin Pala, ‘iade ekonomisi’nin ardındaki karmaşık operasyonel yükü ve bunun maliyetler ile çevre üzerindeki baskısını detaylandırdı.
Üretim Maliyetini Aşabilen İadeler: İşletmeler İçin Yeni Bir Yük
Dr. Pala’nın vurguladığı üzere, birçok durumda bir ürünün iade süreci, o ürünün ilk üretim maliyetinden daha yüksek bir operasyonel gider kalemi oluşturabiliyor. Bu durum, özellikle giyim gibi sektörlerde daha belirgin hale geliyor. Tüketiciye ulaşan bir ürünün geri toplanması, kalite kontrolünden geçirilmesi, yeniden paketlenmesi ve stoklara alınması gibi adımlar, ciddi bir lojistik operasyonu gerektiriyor. Bu operasyonel maliyetler o kadar yükseliyor ki, bazı işletmeler iade edilen ürünleri tekrar satışa sunmak yerine imha etme yoluna gidebiliyor. Bu da hem ekonomik bir kayıp hem de gereksiz bir kaynak israfı anlamına geliyor.
Tersine Lojistiğin Görünmeyen Çevresel Maliyeti
Online alışverişin yaygınlaşmasıyla birlikte, tüketiciler için büyük bir kolaylık olan iade süreçleri, lojistik sektörü için adeta bir kabusa dönüşmüş durumda. Özellikle moda perakendesinde artan iade oranları, ‘tersine lojistik’ kavramını ön plana çıkarıyor. Yaşar Üniversitesi’nden Dr. Melisa Özbiltekin Pala, basit bir iade işleminin bile beklenmedik çevresel sonuçlar doğurabileceğine dikkat çekiyor. Tüketicinin ‘beden uymadıysa geri gönderirim’ rahatlığı, aslında göz ardı edilemeyecek bir karbon ayak izi yaratıyor.
Bir İadenin Yolculuğu: Maliyet ve Karbon Yükü
Dr. Pala, bir ürünün müşteriden alınıp depoya geri dönene kadar izlediği yolu şu şekilde açıklıyor: Toplama, taşıma, detaylı kalite kontrol, yeniden paketleme ve nihayetinde yeniden stoklama. Bu çok aşamalı süreç, ürünün üretiminden daha fazla maliyet anlamına gelebiliyor. Örneğin, ölçek ekonomisi sayesinde ucuza üretilen bir kazak, iade edildiğinde geri dönüşüm süreciyle çok daha pahalıya mal olabiliyor. Bu durum, ‘iade ekonomisi’nin sürdürülebilirlik açısından ciddi şekilde ele alınması gerektiğini gösteriyor.
Çözüm Sürdürülebilirlik Odaklı Stratejik İyileştirmelerde
Tüketicinin iade kararının yarattığı bu çevresel yük, özellikle moda sektöründe ürün başına düşen karbon salımını ilk sevkiyatın üzerine çıkarabiliyor. Dr. Pala, bu noktada stratejik iyileştirmelerin önemini vurguluyor. Tersine lojistik süreçlerinin daha verimli yönetilmesi, taşıma planlamasının optimize edilmesi, enerji verimliliğinin artırılması ve geri dönüşüm altyapısının güçlendirilmesi gibi adımlarla bu risklerin minimize edilebileceği belirtiliyor. Doğru yönetilen bir tersine lojistik sistemi, hem operasyonel maliyetleri düşürecek hem de işletmelerin sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmasına katkı sağlayacaktır. haberlinkim.com.tr olarak, bu konunun hem tüketiciler hem de işletmeler için büyük önem taşıdığını düşünüyor, gelişmeleri yakından takip etmeye devam edeceğiz.
